Een bedrijf opzetten in België begint noodzakelijkerwijs met het kiezen van de juiste rechtsvorm. Dit bepaalt de juridische structuur van je bedrijf en heeft een impact op verschillende aspecten. Denk hierbij aan financiële aansprakelijkheid, administratieve verplichtingen en belastingen. Je kunt kiezen tussen verschillende soorten vennootschappen in België.
De naamloze vennootschap (société anonyme) is de rechtsvorm die het meest geschikt is voor middelgrote en grote ondernemingen in België. Het maakt het mogelijk om aanzienlijke fondsen te werven door aandelen uit te geven en investeerders aan te trekken. Een naamloze vennootschap kan worden opgericht door een of meer personen. Aandeelhouders zijn alleen aansprakelijk in de mate van hun inbreng. Schuldeisers kunnen dus niet aan hun privévermogen komen als het bedrijf schulden maakt. Een minimum wettelijk aandelenkapitaal van €61.500 is ook vereist om dit type bedrijf in België op te richten.
De naamloze vennootschap is een zeer populaire vennootschapsvorm voor kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's) in België. Ze kan worden opgericht door een of meer aandeelhouders (natuurlijke of rechtspersonen), maar vereist in tegenstelling tot de NV geen minimumkapitaal. Dit maakt deze rechtsvorm veel aantrekkelijker. Als je kiest voor de SRL, moet je echter over voldoende startkapitaal beschikken om aan de werkelijke behoeften van je bedrijf te voldoen. Aandeelhouders zijn aansprakelijk tot het ingebrachte bedrag. Bovendien maakt de SRL een veel flexibeler beheer mogelijk.
De Société Coopérative (SC) bevordert samenwerking en democratie in de besluitvorming. Ze wordt opgericht door ten minste drie oprichters, zonder dat er een minimumkapitaal vereist is. De oprichters hoeven er alleen maar voor te zorgen dat de coöperatieve vennootschap over de middelen beschikt om te functioneren. De leden, die werknemers of klanten kunnen zijn, spelen een actieve rol in de strategische keuzes. Dit statuut bevordert de coöperatieve geest, vandaar de naam.
De winsten van de SC worden verdeeld volgens vooraf vastgestelde regels. De SC is voorstander van een sociaal verantwoord economisch model en kan profiteren van bepaalde belastingvrijstellingen. Het is daarom ideaal voor bedrijven die coöperatieve waarden willen integreren en collectieve betrokkenheid willen aanmoedigen.
De société simple (SS) en de entreprise individuelle (EI) zijn ook rechtsvormen die je kunt kiezen in België. De ene vereist het bestaan van twee of meer partners, terwijl de andere slechts één eigenaar als zelfstandige vereist.
Zodra je de rechtsvorm van je bedrijf in België hebt gekozen, moet je de oprichtingsakte en statuten opstellen. Dit is een belangrijke fase in het oprichtingsproces, aangezien het gaat om het opstellen van de statuten. Deze documenten, die specifiek zijn voor elk type bedrijf, zijn van vitaal belang voor het leggen van de juridische en organisatorische fundamenten. Voor bepaalde soorten vennootschappen (SC of SNC) kun je een onderhandse akte opstellen. Dit is een document dat wordt opgesteld en ondertekend door de partijen die betrokken zijn bij de oprichting van het bedrijf, zonder tussenkomst van een notaris. Voor andere soorten bedrijven (SA, SRL) moeten de statuten worden opgesteld door een notaris.
De statuten moeten een aantal gegevens bevatten, zoals de naam van het bedrijf, de rechtsvorm, het doel, het bedrag van het kapitaal, de duur, de statutaire zetel, enz. Dit laatste punt is erg belangrijk bij het oprichten van een bedrijf, omdat het het administratieve en fiscale adres van het bedrijf is. Je moet het zorgvuldig kiezen vanwege de zichtbaarheid en geloofwaardigheid die het je zal geven. Je kunt ook kiezen voor bedrijfsdomiciliëring, een oplossing waarmee je je adres kunt kiezen uit de meest gerenommeerde adressen in België. Dit is een van de diensten die SeDomicilier aanbiedt, naast postbeheer en de huur van telefooncentrales, vergaderzalen of kantoren.
De verdeling van aandelen, de rechten en plichten van aandeelhouders en eventuele specifieke clausules zijn ook essentiële elementen die in de statuten van je bedrijf moeten worden opgenomen.
Er zijn een aantal essentiële stappen die je moet nemen voordat je de oprichting van je bedrijf in België kunt afronden. Deze omvatten het neerleggen van de oprichtingsakte bij de Rechtbank van Koophandel, het registreren van het bedrijf bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO), enz.
Het indienen van deoprichtingsakte enstatuten is een zeer belangrijke stap in het proces van het oprichten van een bedrijf in België. Hierbij wordt een authentiek exemplaar van de statuten, ondertekend door alle vennoten, gedeponeerd bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel in de plaats waar de maatschappelijke zetel van de vennootschap is gevestigd. Dit moet vergezeld gaan van andere documenten zoals :
Als het een notarieel document is, moet het worden ingediend bij een notaris. Als het daarentegen een privédocument is, moet je het indienen bij een bedrijfsregistratiekantoor. Na indiening kan je bedrijf rechtspersoonlijkheid verkrijgen. De rechtbank van koophandel zal je bedrijfsgegevens ook registreren in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Vanaf dat moment kan de oprichtingsakte worden ingeroepen tegen derden.
Zodra je sociale zekerheidsgegevens geregistreerd zijn bij de Kruispuntbank van Ondernemingen, krijg je een ondernemingsnummer dat essentieel is voor het opstarten van je bedrijf. Dit nummer moet op al je administratieve documenten staan, inclusief facturen, akten, advertenties, enz. Om je bedrijf te registreren bij de BCE, moet je naar een erkend ondernemingsloket gaan om het registratieformulier te verkrijgen en in te vullen.
Het inschrijvingsformulier is ook online beschikbaar op de officiële website van de Banque-Carrefour des Entreprises. Nadat je het hebt ingevuld, moet je het inleveren bij een erkend loket, dat je een nummer zal toekennen. Je kunt het ook tegen betaling bepaalde formaliteiten toevertrouwen (vergunningsaanvragen of vergunningen). Registratie bij de ECB kost €89,50. Je moet ook de oprichtingsakte registreren bij de Federale Overheidsdienst Financiën (SPF Finances). De kosten hiervan bedragen €25 aan registratiekosten en €95 aan administratiekosten. Zodra al deze stappen zijn genomen, moet deoprichtingsakte door de notaris worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
Zodra je bedrijf is geregistreerd bij de griffier van de handelsrechtbank, moet je andere administratieve formaliteiten vervullen, die net zo belangrijk zijn. De eerste betreftde btw-registratie (belasting over de toegevoegde waarde). Eerst en vooral moet je nagaan of je bedrijf onderhevig is aan deze belasting. Als je omzet een bepaalde drempel overschrijdt, wordt btw-registratie verplicht. In dat geval moet je een aangifte van indiensttreding doen (per post, persoonlijk of via het goedgekeurde loket tegen betaling) bij het lokale controlekantoor. Het door de ECB toegekende ondernemingsnummer wordt ook je btw-nummer.
Je moet het bedrijf ook registreren bij een socialezekerheidsfonds. Deze beheert de bijdragen en vergemakkelijkt de betaling van de verplichte socialezekerheidsbijdragen. Je kunt ook een verzekering afsluiten (al dan niet verplicht). Als ondernemer moet je ook een bankrekening openen om privégelden te scheiden van die van het bedrijf. Het rekeningnummer moet ook worden vermeld op al je commerciële documenten.