Een coöperatieve vennootschap (een coöperatieve vennootschap met beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid) is een vennootschap met een burgerlijk of commercieel doel, waarvan de meerderheid van het kapitaal in handen is van de eigen werknemers. De leden van dit type vennootschap werken aan een gemeenschappelijk belang en zijn verenigd door gedeelde waarden. De coöperatieve vennootschap verenigt verschillende aandeelhouders met als hoofddoel te voldoen aan collectieve behoeften of economische of sociale activiteiten te ontwikkelen.
In België zijn de société coopérative à responsabilité limitée (SCRL) en de société coopérative à responsabilité limitée (SCRI) specifieke wettelijke rechtsvormen. De CSA (Wetboek Vennootschappen en Verenigingen) schafte deze twee soorten vennootschappen af en introduceerde de société coopérative. Het belangrijkste verschil tussen deze laatste en de SRL is haar doel.
De manier waarop een coöperatieve vereniging werkt, verschilt enigszins van die van andere bedrijven. Een van de regels is dat je ten minste drie oprichters nodig hebt om een coöperatieve vennootschap op te richten. Het beheer van de coöperatieve vennootschap kan worden toevertrouwd aan een directeur (natuurlijke of rechtspersoon) of aan een raad van bestuur.
Het statuut van coöperatieve vennootschap met zetel in België is onderworpen aan eigen principes, die haar onderscheiden van andere vennootschappen en van de VZW. Naast het feit dat de nettowinst in principe het vermogen van de coöperatie verhoogt, zijn er nog andere belangrijke principes waarmee rekening moet worden gehouden.
Om lid te worden van de coöperatieve vennootschap, moet een lid de intentie hebben om echt gebruik te maken van de diensten die de onderneming aanbiedt. Alle vormen van discriminatie zijn verboden:
Het lidmaatschap van de coöperatie staat ook open voor iedereen die aan de voorwaarden voldoet.
Binnen een coöperatieve vereniging zijn de besluitvorming en de verkiezing van vertegenwoordigers gebaseerd op het principe: één lid = één stem. Dit betekent dat stemrecht niet gekoppeld is aan de hoeveelheid kapitaal die is ingebracht of het werk dat is gedaan. Het is rechtstreeks gekoppeld aan het individuele lid van de coöperatieve vennootschap.
De oprichting van een coöperatieve vereniging of de omzetting van een VZW in een VZW is vereenvoudigd door de CSA (Code of Companies and Associations). Om je coöperatieve vennootschap op te richten, neem je contact op met een notaris om een authentieke akte op te stellen. Deze wordt ondertekend door de notaris en de oprichters van de coöperatieve vennootschap. Na registratie wordt de oprichtingsakte gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en wordt de coöperatieve vennootschap geregistreerd bij de ECB.
Het domiciliëren van deze vennootschap is een essentiële fase in de oprichting ervan. Je hebteen maatschappelijke zetel nodig die zal worden vermeld in de statuten van je coöperatieve vennootschap. Als je de maatschappelijke zetel van het bedrijf wilt vestigen op een prestigieus adres in België dat bij je past, neem dan contact op met een domiciliëringsbedrijf zoals SeDomicilier. Onze domiciliëringsservice zal u meer geloofwaardigheid geven bij uw partners, klanten en leveranciers.
Coöperatieve vennootschappen waarvan de statuten en activiteiten in overeenstemming zijn met de coöperatieve waarden en principes, kunnen goedkeuring aanvragen bij de minister van Economie. Je bedrijf kan dan lid worden van de algemene vergadering van de Conseil national de la Coopération, de l'entrepreneuriat social et de l'entreprise Agricole (CNC). Dit adviesorgaan bestaat uit erkende bedrijven en groeperingen van coöperatieve vennootschappen, met als doel de coöperatieve principes en het coöperatieve ideaal te promoten.
Wat hun wettelijke status ook is, coöperaties worden opgericht om te voorzien in gemeenschappelijke economische, sociale en culturele behoeften. Uw SC kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van uw doelstellingen.
Het doel van consumentencoöperaties is om goederen en diensten te leveren aan hun leden voor persoonlijk gebruik. De leden van deze coöperaties profiteren van lagere prijzen en een betere kwaliteit van de diensten door gezamenlijk in te kopen. Deze coöperaties zijn te vinden in verschillende sectoren:
Een detailhandelscoöperatie kan haar leden bijvoorbeeld in staat stellen hun aankopen te bundelen om te profiteren van betere prijzen van leveranciers (groepsaankopen).
De leden (boeren of ambachtslieden) van een producentencoöperatie kunnen hun middelen bundelen om hun producten te produceren en op de markt te brengen. Op deze manier kun je de productiekosten verlagen, je onderhandelingspositie verbeteren en toegang krijgen tot nieuwe markten.
Werknemerscoöperaties worden geleid door hun werknemers en hun leden delen in de managementverantwoordelijkheden en de winst. Deze manier van werken bevordert gelijkheid en werktevredenheid. Deze coöperaties komen veel voor in sectoren als bosbouw, IT-diensten en microbrouwerijen.
De coöperatieve status onderscheidt zich door het democratische bestuursmodel en de toewijding aan de principes van sociale rechtvaardigheid en gelijkheid. Dit type bedrijf verenigt wederzijdse hulp en creëert een karakteristiek gevoel van solidariteit.
De SC biedt ook belastingvoordelen. Ze is onderworpen aan btw en vennootschapsbelasting (IS) en is vrijgesteld van vermogensbelasting als de helft van de winst wordt toegewezen aan werknemers en de andere helft in de reserve wordt geplaatst. Naast de gedeeltelijke vrijstelling voor dividenden die aan leden worden uitgekeerd, profiteer je ook van het feit dat rentebetalingen niet worden geherclassificeerd als dividenden.
Een van de nadelen van een coöperatieve vennootschap is dat je het niet kunt doorverkopen of er vermogenswinst op kunt ontvangen. Bovendien kan het democratische, zelfbeheermodel van coöperatieve vennootschappen soms een bron zijn van conflicten tussen werknemers over de strategische richting. Daarom is het een goed idee om alleen een coöperatie op te richten als de partners echt geïnteresseerd zijn in samenwerking om een wenselijk, gezamenlijk doel te bereiken.
Coöperatieve vennootschappen zijn daarom veel meer dan alleen een juridische of economische structuur. Het is een bedrijfsmodel dat mensen centraal stelt. Ze bevorderen actieve participatie, gelijkheid en winstdeling.