In België wordt een bedrijf opgericht door middel van een oprichtingsakte, meestal opgesteld door een notaris. Deze oprichtingsakte bevat alle regels voor de werking van de vennootschap die in de statuten staan.
De oprichtingsakte is een essentiële voorwaarde voor het oprichten van een bedrijf in België.
De oprichtingsakte vermeldt de naam van de vennootschap, haar rechtsvorm, het adres van haar statutaire zetel, de identiteit van de personen die gemachtigd zijn om de vennootschap te besturen en het bedrag van het maatschappelijk kapitaal.
Afhankelijk van de gekozen vorm moet de akte al dan niet notarieel worden verleden. Bedrijven waarvoor een notariële oprichtingsakte nodig is, zijn over het algemeen bedrijven met beperkte aansprakelijkheid zoals sociétés anonymes (SA), sociétés à responsabilité limitée (SRL) of sociétés coopératives (SC).
Voor het opstellen van de oprichtingsakte moet jeeen financieel plan opstellen om ervoor te zorgen dat het bedrijf in de eerste drie jaar economisch levensvatbaar is en dat de middelen toereikend zijn voor de activiteit.
Daarnaast moet je in het geval van een bijdrage in contanten bewijs leveren dat er een rekening is geopend op naam van het bedrijf dat wordt opgericht, en in het geval van een bijdrage in natura, een rapport van een bedrijfsrevisor waarin deze bijdragen worden gewaardeerd.
De oprichtingsakte van je bedrijf moet worden ingediend bij de griffie van de Rechtbank van Koophandel van de plaats waar het bedrijf zijn statutaire zetel heeft voor publicatie in het Belgisch Staatsblad.
Als het een notariële akte is, zal de notaris deze registreren. In andere gevallen kun je de onderhandse akte registreren bij een bedrijfsregistrator.
De griffie van de rechtbank geeft een ondernemingsnummer uit en registreert de sociale gegevens van het bedrijf in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Het ondernemingsnummer moet worden geactiveerd om het BTW-nummer te worden. Tot slot wordt de oprichtingsakte in een uittreksel gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad.
Goed om te weten: voor sommige bedrijven kunnen de formaliteiten voor indiening bij het register elektronisch worden uitgevoerd door je notaris, wat het proces versnelt. Dit staat bekend als e-filing.
Ten eerste krijgt het bedrijf rechtspersoonlijkheid, wat betekent dat het nu legaal bestaat, de capaciteit heeft om contracten te ondertekenen, zoals een huurovereenkomst, en activa heeft die gescheiden zijn van die van de oprichters.
Bovendien krijgt het bedrijf een ondernemingsnummer van de Kruispuntbank van Ondernemingen en kunnen derden (partners, potentiële klanten, leveranciers, schuldeisers) zich nu beroepen op de oprichtingsakte en de statuten.
Niet alleen de oprichtingsakte, maar ook alle statutenwijzigingen tijdens het bestaan van de vennootschap, zoals een kapitaalverhoging, een zetelverplaatsing of een naamsverandering, moeten worden geregistreerd en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.